Orkide Özellikleri
Dünyada bilinen en yaygın türüdür. İsmini bir kelebek türü olan Phalaena'dan almaktadır. Tropikal ormanlar yaşam bölgesi olarak doğal alanlarıdır. Phaleonepsisler doğal ortamlarında yüksek nem, bazen kuraklık ve ısı değişiklikleri yaşamaktadırlar. Bu yaşam şartları ise orkidelerin ev, ofis ve kapalı ortamlara kolay adapte olmasının başlıca sebepleridir.
Doğal ortamlarında ağaç gövdelerindeki kabuklara kökleriyle sarılarak yaşarlar. Görüntü ve duruşu itibariyle diğer çiçekli bitkilerden kendini ayırt eden bakımı biraz dikkatle kolay olan hediye olarak çok tercih edilen bitki türlerindendir. Çiçeklerinin renk çeşidi ve yapılarının farklılıklarıyla bir çok hobi besleyicisi sadece orkide besleme tercihinde bulunabiliyorlar.
Nemli ortamları sevdikleri için ışık alan bir banyo veya mutfak onlar için en iyi ortam olacaktır. İdeal ısı ortamı 12 derece ve 29 derece aralığıdır. Sıfır derece altındaki sıcaklık bitkinizin ölümüne sebep olacaktır.
Orkide Nasıl Bakılır? Bakımındaki Püf Noktalar Nelerdir?
1- Orkide Saksı Seçimi (Şeffaf bol geçirgen saksı olmalı)
Doğal ortamlarında ağaç gövdelerine kökleriyle tutunarak yaşadıkları ve yaprakları ile birlikte kökleri de ışık aldığı için uygun olan saksı şeffaf, ışık alan saksılar olmalıdır. Saksı boyutu çok büyük olmamalıdır. Köklerinin saksısında her yeri doldurması çok önemlidir. Ne zaman ki bitkinizin kökleri artık saksısına sığmamaya başlar dışarı taşar o zaman bir büyük boy saksı ile değişim yapabilirsiniz.
Phaleonepsis besleyen bazı kişiler su kültürü yöntemiyle de bitkilerine bakabiliyorlar. Su kültürü ile besleme yönteminde orkideler uygun olan bir cam bardak veya vazo içinde belli bir miktarda su eklenerek kökleri topraktan arındırılmış şekilde direk suya koyularak beslenmektedir.
2- Orkide Toprak Seçimi (Çok havadar, ağaç kabuğu ve lifli olmalı)
Bakımı konusunda en önemli etkenlerden birisi toprak yapısıdır. Doğal ortamlarında ağaç gövdelerine kökleriyle tutunarak çok havadar ve kökleri de ışık alacak şekilde yaşadıkları için toprak yapısı da bu yaşam şartlarına uygun olmalıdır. Toprak olarak ağaçlardan kabuklarından üretilen ve içinde uygun lif bulunduran hazır satılmakta olan orkide topraklarından kullanabilirsiniz.
Bazı Phaleonepsis besleyen kişiler orkidelerini kil taşında büyütebilmektedir. Bu şekilde beslemek istiyorsanız toprağınıza yarı yarıya kil taşı ekleyerek veya sadece kil taşı tercih ederek beslemenizde mümkün olmaktadır. Kil taşı kullanmak isteyen bitki severlerimiz orkide toprağı gibi hazır satılan kil taşlarından alabilirler. Toprak seçimi olarak önemli olan detay besleyeceğiniz toprak çok fazla havadar olmalı ve suyu asla bünyesinde tutmamasıdır. Buna uygun olan her türlü yeni fikirlerle orkidenizi beslemeniz mümkündür
3- Orkide Işık Seçimi (Doğal ortamlarında ağaç gölgelerinde yaşamayı severler)
Direk güneş ışığı almayan bol aydınlık alanları severler. Gün doğumunda veya gün batımında yakıcı olmayan güneş ışığını almalarında sakınca yoktur ancak direk güneş ışığı ve aşırı sıcaklık yapraklarında yumuşama güneş yanığı ve çiçeklerinden ani solmalara sebep olacaktır. Köklerinin ışık alması gerekmektedir.
4- Orkide Sulama (Kök rengine bakılarak sulanmalıdır)
Bitkinize su vermeden önce ilk yapmanız gereken köklerini kontrol etmenizdir. Kökleri grileşmişse sulama zamanı gelmiş demektir. Suyunu verirken uygun bir kabın içine yeterli miktarda su doldurduktan sonra çiçeğinizi bulunduğu saksısıyla birlikte su dolu kabın içine koyarak daldırma yöntemiyle 15 dakika bekletip çıkarmanız sulama işlemi için yeterli olacaktır. Çiçeğinizi çıkardıktan sonra saksısından suların iyice süzülmesini sağlamalısınız. Sulandıktan sonra grileşmiş olan köklerin yeşil renge dönmüş olduğunu göreceksiniz.
Bitkinize besin ve vitamin vermeniz gerekmektedir. Besin olarak hazır satılan sıvı orkide besinlerinden kullanabilirsiniz. Besini daldırma yöntemiyle sulama esnasında suyuna katıp verebilirsiniz.
5- Orkide Çoğaltma (En yaygın olanı Keiki yöntemidir)
Çiçeklenme döneminden sonra geriye kalan dallarından yeni çiçeklenme yerine minik yapraklar verirler. Bu yapraklar zamanla büyüyüp köklenerek gelişmeye devam ederler. Uygun büyüklüğe geldiğinde ayrılarak belli bir zaman sera yöntemiyle büyütülmeye devam edilirler. Şartlar olgunlaşıp yeni yavruların yaprakları ve kökleri tam geliştikten sonra uygun boyda saksıya alınarak yeni orkideler oluşmuş olur.
6- Orkide Yeniden Çiçeklenmesi
Yılda iki kez en fazla üç kez çiçeklenebilirler. Çiçeklerinin ömrü bulunduğu ortamın şartlarına göre 3 ay ile 6 ay arasında değişkenlik gösterebilir. Çiçeklerinin ömrü sona erdiğinde solmaya başlarlar ve dökülürler. Sonrasında orkidenizde çiçek dalları kalacaktır. Geriye kalan çiçek dallarınızı sararma meydan gelmemişse en üst kısımdaki dal boğumunun iki santim üstünden keserek yeniden çiçeklenmesine teşvik edebilirsiniz. Budadığınız dalın kesilen yerine az miktarda tarçın dökerek veya mum damlatarak çiçek dalının hava alıp sararmasını engelleyebilirsiniz. Eğer ki çiçek dalınız tamamen sarardıysa en dipten keserek yeni çiçek dalı oluşturması için beklemeye devam etmelisiniz. Boğumlarına süreceğiniz vazelin orkidenizin daha hızlı çiçek açmasını sağlayacaktır.
7- Orkide Hastalıkları (Unlu bit ile yaprak ve kök çürümesi)
Phaleonepsislerde en yaygın olarak yapılan yanlışlardan birisi bitkinin direk güneş önüne koyulması sebebiyle yapraklarının çürümesine sebep olmaktır. Bu durumla karşılaşıldığında çürüyen yaprak tamamen çürümüşse kesilerek bitkiden ayrıt edilmeli ve bitki aydınlık, direk güneş almayan yere koyulmalıdır.
Diğer hastalık ise sulama yapılırken yapraklarının ve gövdesinin ıslak bırakılması sebebiyle unlu bitlerin oluşmasına zemin hazırlanmasıdır. Bitkinizde unlu bit oluştuysa bitkinizi bu hastalıktan kurtarmak için bir miktar sirkeyi bir pamuğa dökerek yapraklarını alttan üsten silerek unlu bitlerden temizlemek gerekecektir.
Diğer yaygın olarak görülen hastalık ise kök çürümesidir ve bunun en büyük sebebi köklerin havasız ve uygun olan toprakta olmamasıdır. Bu durumlarda uygun şartlar sağlandıktan sonra çürüyen kökler kesilerek , kesilen yerlere biraz tarçın dökülüp bitkinize iyi bir bakım yapılmasıdır.
